Hoş Geldin Çestita Baba Marta!

Balkanlarda özellikle de Rodop Dağları civarında mart ayının gelişi yöre halkı tarafından kıymetli sayılır, baharın gelişi olarak kabul edilen bu ay umutla karşılanır. “Çestita Baba Marta” ismini verdikleri bayramı bugüne ithaf olarak kutlayan yöre halkı, baharın öncelikle sağlık, huzur, mutluluk ve tüm halklar için barış getirmesini dilerler. Gerçekleşmesini istedikleri dilekleri için de kırmızı, beyaz yün iplerden yapılan ve marteniçka diye adlandırılan bileklikler bağlarlar. Beyaz renk sağlığı, kırmızı renk ise mutluluk ve sevgiyi temsil eder. Mart ayına kısa bir süre kala hazırlanan bileklikler, hazırlayan kişiler tarafından güzel dilekler eşliğinde hediye edilir. Eğer 1 Mart günü hava güneşliyse yöre halkı açık kollu giysiler giyerek marteniçkaları bileklerine bağlayıp dışarıya çıkarlar. O gün, her yaştan insanlar tarafından Çestita Baba Marta Bayramı olarak kutlanılır. Baharın güzellikler getireceğine inananlar, leylekler göç edene kadar marteniçkaları bileklerinden çıkarmazlar.

Marteniçka geleneğinin başlangıcının ne zamana dayandığı hakkında kesin bir bilgi yok ancak geleneği başlatanların Bulgar ve Pomaklar olduğu tahmin edilmektedir. Rodop Dağları’nda kurulan Osmanlı egemenliğiyle birlikte yüzyıllar boyunca bu bölgede birçok millet birlikte yaşamıştır. Bulgar, Pomak, Türk, Romen, Boşnak, Sırp gibi bölgede ortak geçmişi olan halklar, bu geleneği günümüze kadar yaşatmıştır. Kültürleşme ve kültürel aktarım yoluyla günümüzde birçok ülke sınırında 1 Mart itibariyle Çestita Baba Marta kutlanmakta ve marteniçka geleneği yaşatılmaktadır. Türkiye’de de mübadele sonrasında gelen Muhacirlerle birlikte Trakya ve İzmir başta olmak üzere Marmara ve Ege bölgelerinde marteniçka geleneği yaşatılmaktadır.

Mart ayı ile birlikte başlayan baharın tüm dünyaya ve insanlığa önce sağlık olmak üzere barış, mutluluk ve huzur getirmesini diliyoruz. Çestita Baba Marta’mız kutlu, marteniçkalarımız uğurlu olsun.